Over de euro, de crisis en de grote hold-up.

Twee jaar na “Op mensenmaat”, heeft Peter Mertens een nieuw boek klaar, dat ondertussen aan zijn achtste druk is. In mijn stamboekhandel loop je er meteen tegenaan. Het krijgt een bevoorrecht plaatsje en duwt de nieuwe Aspe opzij. Hoe kan dat?

Peter Mertens heeft de hulp gekregen van niemand minder dan Dimitri Verhulst, die een enthousiast voorwoord schreef. Maar dat alleen verklaart het succes niet. Mertens is er in geslaagd de dagelijkse krantenbijlagen over economie en financiën om te zetten in begrijpelijke taal. Hij maakt met cijfers en feiten duidelijk hoe Europa ineen zit… waar er aan de financiële touwtjes wordt getrokken, hoezeer banken en grote bedrijven hun greep verhogen op de Europarlementsleden. Tegenover de hebzucht van de wereld van het kapitaal schetst hij de afbraak van sociale zekerheden, de aantasting van vroegere verworvenheden van de arbeidersstrijd. Tegenover de gulle vrijgevigheid van nochtans verziekte banken beschrijft hij de aanvallen op leefgeld, op loonminima, de zogenaamd noodzakelijke verlenging van de werktijd, de verbeten strijd van het neoliberalisme dat elke overheidscontrole en dienstverlening in privéhanden wil geven. Geen wonder dat deel 1 van het boek, “Bij ons in België” meteen een voltreffer is.

Deel 2 zoekt uit hoe de macht in Europa uitgeoefend wordt. Geen wonder dat Duitsland overal haantje de voorste is en kan pochen met mooie economische cijfers. Daar gaat men in de onderste gelederen van de arbeidsklasse met gesloten ogen voorbij aan toestanden die je als uitbuiting en slavernij kunt bestempelen. Geen wonder dat de Grieken twijfelen aan afhaken. Wie aan de Europese eisen (zeg maar de beursvoorwaarden en ratingbureaus) wil voldoen, moet bloeden.

In deel 3 en 4 krijgen we inzicht in de ideologen die de “visie” (sic) van het Vlaamse nationalisme helpen schrijven: Ayn Rand, Edmund Burke, dokter Dalrymple. Dat tekent het misprijzen van de NVA voor het plebs en de gretigheid waarmee ze de middenklasse pamperen.

“Hoe durven ze” is een heldere analyse, doorspekt met volkse wijsheid én met wetenschappelijke staving vanuit de academische wereld. Maar wie naar een alternatief voor het liberaal-economische graaisysteem zoekt, komt bedrogen uit. Een miljonairstaks, en meer overheidscontrole over de banken zijn niet voldoende om een staat socialistisch te maken. De echte strijdbijl blijft voorlopig nog even in de kast.

“Hoe durven ze” – Peter Mertens – uitg. EPO – 2011 – uitgeverij@epo.be – isbn 978 94 91297 13 7

Viona westra